Eigen code: BN, geboren ‎21 dec 1924 Rotterdam, overleden ‎28 jul 2013 Breukelen‎, 88 jaar, crematie ‎05 aug 2013. Beroep: zangeres
Rita Reys werd geboren in de Kortewagenstraat in het oude, in de Tweed e Wereldoorlog platgebombardeerde centrum van Rotterdam. Kort daarna - i n februari 1925 - verhuisde het gezin naar de Prinsenstraat, waarna in j uli 1927 verhuisd werd naar de Paradijslaan in Crooswijk. Uiteindelijk b etrok de familie in november 1936 een woning aan de Sophiakade in de wij k Kralingen. Rita was het derde kind uit een gezin met tien kinderen. Ha ar vader Adrianus Jacobus Karel (Karel) Reijs was violist en haar moede r Adriana Helena (Jeanne) Termijn was voordat zij trouwde revuedansere s geweest. Haar officiële voornamen Maria Everdina zijn dezelfde als di e van haar maternale grootmoeder. Haar moeder noemde haar Riet. Thuis we rd voornamelijk licht-klassieke muziek gedraaid en gespeeld en weinig ja zz. Zodoende groeide Reys op onder de klanken van onder meer Tsjaikovsk i en Chopin. Na de lagere school ging Reys naar de mulo, waar zij het ee rste schooljaar niet afmaakte.Op 2 november 1945 trouwde zij met drumme r Wessel Ilcken, met wie zij in 1954 een dochter kreeg. Vlak nadat Rey s was teruggekeerd van haar tweede Amerikaanse tournee overleed Ilcken o p 13 juli 1957 aan een hersenbloeding. Op 30 september 1960 hertrouwde R eys met haar begeleider-pianist Pim Jacobs. Op 3 juli 1996 overleed dez e aan de gevolgen van kanker. Reys woonde jarenlang in Tienhoven.

Op haar zestiende al nam Reys' zangcarrière steeds serieuzere vormen aan , toen ze bij zangconcoursen in haar geboortestad Rotterdam de enena d e andere eerste prijs in de wacht sleepte en in diverse clubs gevraagd w erd om te komen optreden. Rond die tijd formeerde ze met muzikale vriend en uit Rotterdam haar eerste eigen ensemble, deHawaian Minstrels. Gedure nde de jaren 1942-1943 werkte zij onder meer in de Rotterdamse nachtclu b Cascade, waar haar vader Stehgeiger was, begeleider van het orkest. Ma ar omdat zij het huis uit wilde, kwam daaraan spoedig een einde en in 19 43 verhuisde zij naar Hilversum. Daar had zij op 16 maart haar allereers te radio-optreden, onder begeleiding van het orkest van Klaas van Beeck.

In Hilversum leerde Reys in datzelfde jaar Wessel Ilcken kennen, die haa r introduceerde in de jazzscene. Met het orkest van Lex van Spall trade n ze in de plaatselijke club Hof van Holland op voor de Canadezen die i n Nederland gelegerd waren en vanaf het daaropvolgende jaar trokken ze m et het orkest van Ted Powder voor het eerst regelmatig naar het buitenla nd. In 1948 volgde een maandenlang engagement in Tanger (Marokko) en Ora n (Algerije), met het orkest van Piet van Dijk.

In 1950 richtten Reys en Ilcken hun eigen combo op, waarmee ze in de daa ropvolgende jaren zowel in Nederland als elders in Europa succes boekten : het Rita Reys Sextet. Haar broer Karel bespeelde altsax en klarinet. H et debuut was op 1 april van dat jaarin bar-dancing Palace aan het Amste rdamse Thorbeckeplein, waar Willy Alberti als gast optrad. Het sextet sp eelde echter voornamelijk in het buitenland. In Engeland werd opgetrede n in Amerikaanse legerbases en dansclubs. Daar ontmoette zij saxofonis t Ronnie Scott, oprichter van jazzclub Ronnie Scott's. Een krant in he t Schotse Edinburgh kopte "Rita Gives Swing Fans A Dutch Treat". In 195 3 verbleven Rita en Wessel enkele maanden in Stockholm, toen het centru m van de Europese jazzscene. Voor het label Artist nam zij er in maart v an dat jaar haar eerste muziekplaten op, met de band van altsaxofonist L ars Gullin. Zij ontmoette er Ella Fitzgerald, Dizzy Gillespie, Oscar Pet erson en Lester Young en woonde samen met Ilcken studio-opnamen bij va n Quincy Jones met onder meer Clifford Brown, Art Farmer en Lars Gullin.

Toen Reys zwanger werd, ging het echtpaar terug naar Nederland, waar d e twee een woning betrokken boven de Amsterdamse jazzclub Sheherazade. O ver die tijd herinnerde Reys zich later: "Het was heerlijk om in de Sheh erazade te spelen. Er kwam een echt jazzpubliek: Simon Vinkenoog, Kare l Appel, Simon Carmiggelt, noem maar op. En een hoop muzikanten natuurli jk. Alser een jazzconcert was geweest in het Concertgebouw, kwamen al di e Amerikanen na afloop naar de Sheherazade om mee te blowen. Dat waren f antastische sessies. Wij werden zó geïnspireerd, zó meegesleept, we hebb en daar echt het vak geleerd.

"Rita Reys' nationale doorbraak volgde in januari 1955, met de verschijn ing van Jazz Behind the Dikes (Philips). Onder begeleiding van het Wesse l Ilcken Combo nam zij voor deze elpee 'My Funny Valentine' op. Voor he t Nederlandse publiek bleef dit lange tijd, naar haar eigen zeggen, "ee n soort van handelsmerk".

In december datzelfde jaar kwam de Popular Albums Director van platenmaa tschappij Columbia naar Nederland en hoorde Reys zingen in de Sheherazad e. Onder de indruk van haar kwaliteiten nodigde hij haar uit naarNew Yor k te komen, alwaar op 3 mei 1956 met Art Blakey's Jazz Messengers de eer ste opnamesessie plaatsvond voor haar eerste in het buitenland opgenome n elpee 'The Cool Voice of Rita Reys'. Zeven weken later volgde de tweed e. Op 'The Cool Voice' zijn onder meer Hank Mobley, Horace Silver, Donal d Byrd en Kenny Drew achter Reys te horen. Nadien zou zij met nog veel a ndere Amerikaanse jazzmusici samenwerken, onder wie Jimmy Smith, Dizzy G illespie, Johnny Griffin, Stan Getz, Lester Young, Zoot Sims en Milt Hin ton.

Avakian zij jaren later over zijn tijd met haar: "Rita kon echt swingen . Het was de swingende kwaliteit van haar frasering die mij voor haar wo n en die ook indruk maakte op de muzikanten. Die wisten meteen dat het m et haar zou klikken. Dat is precies wat er op die plaat gebeurde en da t kan iedereen vandaag nog horen". Avakian nam Reys gedurende deze maand en mee naar alle beroemde New Yorkse jazzclubs, waar zij overal het podi um betrad. Zij trad op in Birdland met onder meer Lester Young en late r de Village Vanguard.Met Horace Silver en enkele andere musici reden z e regelmatig naar Brooklyn, voor gigs in plaatselijke jazzclubs. Ook lee rde zij in die tijd Tony Bennett (een goede bekende van Avakian) kenne n met wie zij bevriend raakte, evenals Johnny Mathis.
Terug in Nederland stond zij in december voor het eerst in de Grote Zaa l van het Concertgebouw, met een trio bestaande uit Pim Jacobs (piano) , Ruud Jacobs (bas) en Wessel Ilcken (drums). In Parijs maakte zij radio -opnamen voor het toentertijd bekende programma Jazz aux Champs-Elysées.

In 1957 ging Reys andermaal naar New York, waar zij in Teddy Powell's Lo unge een week lang optrad met als begeleiders onder meer organist Jimm y Smith. Reys ging ook naar Toronto waar zij, eveneens een voor een week , werkte in Town Tavern. Terug in New York trad zij op met onder meer He rbie Mann en Oscar Pettiford. Plaatopnamen, voor het label Dawn, werde n gemaakt met onder anderen Milt Hinton op bas en Osie Johnson op drums.

Na twee maanden in Amerika vertrok Reys naar Nederland, waar zes dagen n a haar terugkomst Ilcken een hersenbloeding kreeg en vier dagen later ov erleed. Toch ging zij nog dezelfde avond aan het werk, voor een televisi e-uitzending vanuit Loosdrecht.