Geboren ‎03 jun 1925 Raamsdonk, overleden ‎19 jul 2013 Raamsdonksveer‎, 88 jaar, begraven ‎25 jul 2013 Geertruidenberg Centraleweg. Beroep: medewerker PNEM (Dongecentrale). Woonplaats: Raamsdonksveer
Uit BN De Stem 17 juni 2008
----------
'Niemand had enig idee wat wij daar deden'

RAAMSDONKSVEER - Hij heeft zijn speech voor de 26e voor de zekerheid aa n enkele bevriende mede-veteranen voorgelegd. "Het is immers al zo lan g geleden dat ik in Nederlands-Indië was", zegt Anton Roosenbrand (83) u it Raamsdonksveer.

"Ik wil zeker weten dat ik geen onzin vertel. Maar met mijn geheugen wa s niets mis, bleek uit de respons."

Dat blijkt. De krasse Verenaar lepelt het ene na het andere verhaal op u it de tijd dat Nederland de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring aa nvocht en hij daar als jongeman van begin twintig zelf deel van uitmaakt e.

De reis ging via het Suez-kanaal naar het verre oosten. De eerste keer d at het gezelschap aan land ging, was in Noord-Sumatra, waarna de reis ve rder ging naar Batavia (nu Jakarta). "Daarna hebben we in drie jaar tij d op veel verschillende plaatsen gelegen. Ik denk wel een stuk of 25, al lemaal op West-Java. Van Batavia tot Cianjur en van Garut tot Sukabumi . Ik was er vuurleider bij de artillerie."

Roosenbrand stopt even en bladert door een van zijn fotoboeken. Zijn col lectie bevat vijfhonderd foto's uit die tijd. Piepkleine afbeeldingen me t Indiërs, militaire voertuigen en kanonnen erop. Maar ook prachtige ver gezichten en weelderige sawa's. "De foto's kwamen met een omweg tot ons . De foto's werden daar gemaakt, waarna we turfden hoeveel afdrukken w e wilden en de rolletjes naar Nederland stuurden. Vervolgens werden de a fdrukken weer teruggestuurd naar ons."

Ook hield Roosenbrand een dagboek bij. "Daar staat voornamelijk een feit elijke weergave van onze bezigheden in", zegt Roosenbrand, terwijl hij e en doos vol volgekrabbelde boekjes erbij pakt. Geen emoties dus. Die ha d hij wel. Hij had een paar jaar eerder in eigen land al op brute wijz e kennisgemaakt met de verschrikkingen van de oorlog, toen bij een bomba rdement op hun huis in Raamsdonk een broer en zus het leven lieten. Gara nties dat hij heelhuids terug zou keren, waren er niet. En dat wist hij . Dus deed hij ook geen toezeggingen toen hij de dag voor vertrek naar I ndië een leuk meisje ontmoette: Pien. Ze schreven elkaar in de drie jaa r dat hij in Indië zat. Roosenbrand: "Dat ging zeer onregelmatig, soms z aten er maanden tussen. Pas op het eind schreven we elkaar met een grote re frequentie." Roosenbrand kwam terug, trouwde met Pien en verhuisde va n Raamsdonk naar Raamsdonksveer. Tot op de dag van vandaag zijn ze samen .

Veel had het overigens niet gescheeld, of Roosenbrand was niet teruggeko men. "Ik heb één keer de dood in de ogen gekeken. Letterlijk. Bij een fo ute diagnose van malaria werd ik, na twee dagen in coma te hebben gelege n, wakker in een stenen huisje met blauwe gordijntjes. Het lokale mortua rium. Om me heen stonden verschillende doktoren te overleggen hoe mijn b egrafenis eruit moest zien. Ik werd net op tijd wakker."

Verhalen genoeg. Nog een: "We lagen ooit in Kademangan, in de buurt va n Cianjur, toen de plaatselijke bevolking ons verdacht van het stelen va n hun kippen. Toen we op een gegeven moment een grote slang hadden gevan gen, werd deze door een van ons met samoerai-zwaard - dat hij op een o f andere manier had weten te bemachtigen - opengesneden. Bleken daar vie r kippen in te zitten."

Na drie tropenjaren keerde hij eind december 1949 terug. Kerstmis werd n og op de boot gevierd. Na thuiskomst volgde de kater, die tot op heden n agalmt. " Hier stond nooit wat in de krant, niemand had ook maar enig id ee wat wij daar deden. Terwijl er wel 130.000 man van ons zaten, en er 6 000 zijn omgekomen. Soms wel vijf of zes op een dag. Door die onwetendhe id werden we hier na terugkomst met de nek aangekeken en door sommige ze lfs als misdadigers gezien. Nazorg was er ook niet, we kregen en paar ho nderd gulden na terugkomst en dat was het. We moesten het verder maar ui tzoeken."

Hij zet überhaupt vraagtekens bij de missie. "Minister Ben Bot bood enke le jaren geleden excuses aan voor het door ons veroorzaakte leed na de o nafhankelijkheid in 1945. Maar waar zijn de excuses aan ons Indië-ganger s? Wij werden daarheen gestuurd zonder deugdelijke voorbereiding, zonde r fatsoenlijke uitrusting. Wat gingen we daar doen? We werden in het die pe gegooid. Ik ben blij dat dat voor hen die nu worden uitgezonden bete r is geregeld."

"Toch was het niet allemaal slecht. Ik heb er leren leidinggeven en vera ntwoordelijkheid dragen. Dat zijn universele waarden die ik later nog go ed kon gebruiken bij mijn werk in de Dongecentrale. Ook de kameraadscha p met andere veteranen koester ik."

Veteranendag 2008:

Anton Roosenbrand is een van de twee oud Indië-gangers die op 26 juni ee n toespraak houden tijdens de Veteranendag van de gemeente Geertruidenbe rg. Roosenbrand werd in 1946 naar Nederlands-Indië gestuurd om deel te n emen aan de politionele acties. Eind 1949 keerde hij terug. Het verhaa l van een van de Indië-gangers die wél terugkwamen.

Geboren ‎05 apr 1924 Numansdorp, overleden ‎09 apr 2018 Raamsdonksveer‎, 94 jaar, begraven ‎14 apr 2018 Geertruidenberg