|
|
|||
 Johannette Breler von Adlerstein [I16637], dochter van Johann Adam des H.R.Reichsritter Breler Breler Edler von Adlerstein en Josepha Freijn von Matuschka und Toppolczan.Geboren ± 1730, overleden ± 1794, leeftijd ongeveer 64 jaar
Huwelijk/relatie met:  Justus Hartwig Brunsich von Brun [I16636], zoon van Heinrich Wilhelm Brunsich von Brun en Agniese Julie Thielen.Geboren ± 1700 Ulsar (Duitsland), overleden 05 mei 1799 Polle an der Weser, leeftijd ongeveer 99 jaar
Kind:
1.
Bernadine Friderica Luise Brunsich Edle "Louise" von Brun [I16631]Gedoopt 03 aug 1773 Polle an der Weser (Duitsland), overleden 07 sep 1839 Elten (Duitsland), leeftijd ongeveer 66 jaar. Woonplaats: Didam en 's Heerenberg Drie mannen stoffeerden Bährne Louise von Bruns leven. Op het moment da. t zij 20 jaar was en nog Bährne werd genoemd, was het haar eerste echtge. noot de 53 jaar oudere Hieronymus baron von Münchhausen, de beroemde spr. ookjesverteller uit het Duitse Bodenwerder aan de Weser. Twee jaar late. r haar minnaar Hendrik van Elsenbroek waarmee zij Duitsland ontvluchtt. e -een charmante oplichter met losse handjes- en in 1799 haar tweede man. , de eerlijke Gelderse drost en rigter mr. Abraham de Both wiens carričr. e in rook opging na plaatselijke schermutselingen en vechtpartijen maa. r ook tengevolge van zijn huwelijk met de zich inmiddels Louise noemend. e vrouw met haar omstreden reputatie. Hun zoon Frans Xaveer de Both joe. g ten gevolge van een veel te groot uitgavenpatroon de erfenis van zij. n kinderen erdoor en diens zoon Zeno Vonk de Both -een intelligente maa. r uiterst ongeduldige liberaal- wond zich daar zo over op dat hij nog dw. arser werd dan hij van nature al was.. . Deel 1 speelt zich af in het Weserbergland en bestrijkt de periode decem. ber 1794 tot december 1795.. . Terwijl in Frankrijk Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap hun recht opei. sten, was daar in 1794 in het Weserbergland nog weinig sprake van. Lag. e en hoge adel voelden zich nog ver verheven boven het gewone volk maa. r gesmuld werd er door iedereen van de strubbelingen in het tweede huwel. ijk van Hieronymus von Münchhausen uit Bodenwerder. Hij ontkende de vade. r te zijn van het kind dat Bährne verwachtte. Er war ja nicht zum Zwec. k gekommen, liet hij officieel vastleggen op verzoek van zijn neef en en. ige erfgenaam Wilhelm von Münchhausen, de man die zijn erfenis met de ko. mst van dit kind aan zijn neus voorbij zag gaan. Bährne werd een half ja. ar na de huwelijkssluiting vanuit Pyrmont waar zij aan het kuren was naa. r haar ouderlijk huis in Polle teruggebracht. De scheidingsprocedure wer. d ingezet.. . Gerechtelijk afgedwongen getuigenverklaringen en originele brieven make. n duidelijk hoe het dagelijks leven van de jonge barones eruit had gezie. n maar eveneens dat alle huisgenoten en vrienden intens met haar meeleef. den. Potentiële vaderkandidaten, waaronder speciaal de Amtschreiber Chüd. er, Bährnes grote liefde, werden onder de loep genomen maar tot een echt. scheiding kwam het niet. Hieronymus had tengevolge van het vertellen va. n hoogst wonderbaarlijke avonturen die hij zei echt beleefd te hebben ti. jdens de rechtsgang een nieuwe bijnaam gekregen: der Lügenbaron. Zijn im. potentieverklaring werd voor het Consistorie daarmede volledig ontkracht. . Het kind dat in februari 1795 werd geboren was door deze beslissing ee. n echte von Münchhausen. Het kindje leefde maar tien maanden. Bährne, to. taal ontredderd, ontvluchtte Duitsland en het Weserbergland met een nieu. we vriend, Hendrik van Elsenbroek. Hij startte een lakenfabriekje in he. t Gelderse Didam.. . Deel 2 verhaalt over de gebeurtenissen in Didam tussen januari 1797 en d. ecember 1799.. . In het eveneens Gelderse `s-Heerenberg waren Abrahams voorvaderen genera. ties lang in dienst van de graven van Bergh geweest. Met de komst van d. e Bataafsche Republiek (1795 - 1806) kwam daar verandering in. Ook de ge. goede familie de Both moest het nieuwe democratische systeem volgen. Dez. e omschakeling had grote consequenties voor het dagelijks bestaan. Nada. t de jurist Abraham korte tijd als landschrijver en rigter in Didam werk. zaam was geweest werd hij daar op 18 januari 1797 na een `democratische. ' verkiezing eveneens tot drost benoemd. Daar maakte hij al snel kenni. s met Hendrik van Elsenbroek, eigenaar van een lakenfabriekje, en zijn v. riendin Louise, weduwe von Münchhausen, die in Huis den Dijk woonden.. . Op 29 mei 1799 overleed de R. K. pastoor Scheers van Didam. De ideeën va. n de Bataafsche Republiek werkten door in de benoeming van een nieuw pla. atselijk kerkhoofd, dachten de nieuwe "burghers". Zij stelden kapelaan H. endriksen voor. De oude aristocratie onder leiding van Gerrit Roemaat e. n Carel Herman van Nispen accepteerde dit niet. Zij kwamen met de behoud. en pastoor Jan Stam. Er ontbrandde een vinnige strijd tussen de Stammian. en en de Hendriksianen, waarbij Abraham de zijde van de "burghers" koo. s en zijn functie benutte om deze strijd te kunnen winnen. Daar kwam zij. n wens om benoemd te worden tot bestuurslid van het Departement van de R. hijn nog bij. Het waren roerige tijden in Didam. Zelfs in het kerkgebou. w ging men met elkaar op de vuist. Daarbuiten gooiden onbekende vandale. n de ruiten in van de huizen van de Hendriksianen.. . Deel 3 begint met -zoals Abraham dat in zijn aanklacht stelde- "een onge. oorloofde aanrandinge van een publiek ambtenaar, hemzelf dus, door Hendr. ik van Elsenbroek op 10 december 1799 en eindigt met Abrahams ontslag ui. t al zijn functies op 9 december 1801.. . Bährne -zich inmiddels Louise noemend- en sinds 1797 weduwe von Münchhau. sen, ontvluchtte het huis van haar minnaar Hendrik van Elsenbroek. Hij h. ad al een aantal malen gedreigd haar "in de gracht te zullen verzuipen". . Abraham ontfermde zich graag over haar; er broeide iets tussen hen. To. en hij haar in Nijmegen in veiligheid wilde brengen, overviel Elsenbroe. k hen in het holst van de nacht in een hotel in Lent. Het officiële rapp. ort dat Elsenbroek over hun nog ongeoorloofde nachtelijke samenzijn lie. t opstellen werd het begin van een lastercampagne die Abrahams carričr. e op losse schroeven zette.. . Abraham de Both en Louise von Brun trouwden mei 1800.. . In Didam bleef het ten gevolge van het geschil over de pastoorsopvolgin. g gisten. Het Hof van Justitie uit Arnhem gaf de momboir, Dr. A.A. Rouke. ns, opdracht een diepgaand onderzoek naar de schuldigen in te stellen. N. iemand kon worden gepakt omdat ieder verhoor eindigde met de zin "en voo. r het overige zeggen zij van niets te weten".. . Abraham zag in dat zijn tijden bij het bestuurlijk apparaat geteld waren. . Hij verzette zijn bakens en ging de advocatuur in.. . Deel 4 loopt van 1801 tot Abrahams dood in 1836 ver weg in het Overijsse. lse Vilsteren.. . Na een paar jaren nog vanuit Didam als advocaat werkzaam te zijn gewees. t verhuisden Abraham en Louise met hun zoontje Frans Xaveer naar `s-Heer. enberg. Daar was Abrahams neef Jan de Both de centrale figuur, een `krib. belig persoon', een schier onaantastbaar bestuurder die het in het Depar. tement van de Rijn ver had gebracht. Abraham sleepte hem keer op keer vo. or de rechter. De processen die hij voerde en altijd won geven inzicht i. n de toen heersende moraal, het langzame verval van de ideeën van de Bat. aafsche Republiek en het leven in dit kleine stadje.. . In de geschriften die Abrahams zoon Frans Xaveer naliet wordt aangegeve. n dat Abraham het Verbeterhuis, een particulier huis waarin men gefortun. eerde mensen tegen hun wil en op eigen kosten opsloot, maar net ontkome. n was. Heeft Abraham in een Beterhuis gezeten? Het lijkt onwaarschijnlij. k. Louise en hij leefden de laatste jaren van hun leven in Elten. Waaro. m hij uiteindelijk in het verre Vilsteren stierf kon jaren lang niet wor. den opgelost. Dit bleek toch een verklaarbare oorzaak te hebben.. . Deel 5 bestrijkt de periode van het huwelijk van Frans Xaveer de Both -P. apa de Both genaamd- in 1826 tot de dood van zijn zoon Zeno Vonk de Bot. h in 1914.. . De zoon van Abraham en Louise, Frans Xaveer, was een gerespecteerd notar. is in het kleine Gelderse stadje Terborg. Hij was het centrale aanspreek. punt toen de pastoor zich naar aanleiding van zijn 25-jarige priesterjub. ileum in 1877 een toren voor zijn kerk cadeau liet doen. Als voorzitte. r gaf Papa de Both leiding aan het grote bedelen voor dit goede doel. To. en zijn ogen slechter werden vroeg hij zijn zoon Zeno, destijds notari. s in Zevenaar, om zijn Terborgse notariaat van hem over te nemen.. . Zeno had van zijn grootvader Abraham een karaktertrek meegekregen die zi. jn leven er niet gemakkelijk op maakte. Hij verdroeg geen oneerlijkheid. , niet van vreemden en zeker niet van familieleden. Toen hij ontdekte da. t zijn vader de erfenis van zijn kinderen beetje bij beetje had opgemaak. t ontpopte hij zich als een diep teleurgestelde onbuigzame "tieras", ee. n mopperaar, een moeilijk mens die alles wat in zijn ogen onwaarachtig w. as, tot zijn dierbare familie aan toe, in de ban deed. Deze zeer intelli. gente liberaal, die bij gebrek aan een tegenspeler zijn schaakpartijen m. aar tegen zichzelf speelde, vervreemdde zich aan het einde van zijn leve. n van het Rooms Katholieke geloof, het cement van de familierelaties waa. rin hij was grootgebracht. Zijn vrouw en dochters deden er alles aan he. m tijdig in de schoot van de moederkerk te laten terugkeren.. . (Bron: het uur van de waarheid) Biografie Bernhardine von Brun heeft een bewogen leven geleid, zoveel kan worden geconcludeerd na lezen van dit boek. Haar eerst man was niemand minder dan Hieronymus Karl Friedrich Freiherr von Münchhausen (1720-1797), de veel oudere bekende avonturenverteller. Hij was al weduwnaar toen hij in 1794 met Bernhardine trouwde. In 1795 werd een dochter geboren uit het huwelijk, hoewel von Münchhausen liet aantekenen dat dit niet een kind van hem was. Wie de vader was blijft ook na naspeuringen onbekend, al zijn er wel enkele kandidaten aan te wijzen. Later trekt Bernhardine naar Nederland, waar ze vooral onder haar tweede voornaam Louise bekend staat. Ze trouwde met Abraham Stephanus Franciscus de Both (1771-1837). Maar ook dit huwelijk zou tot en met de kleinkinderen nog gevolgen hebben. Een boeiende biografie over een bijzondere vrouw. C. de Graaf | |||